Zeeland buiten Zeeland
door Peter Blom
Met mij op reis gaan is nerdy Zeeuwse weetjes incasseren. Bij het passeren van de Moerdijkbrug wees ik mijn kinderen steevast op de verdrinkingsdood in 1711 van prins Johan Willem Friso in het Hollands Diep, een gebeurtenis met verstrekkende gevolgen voor het markizaat van Veere en Vlissingen.
Met de fietsvrienden door Frankijk kan ik ze al zwetend vertellen over het feit dat Zeeland ooit behoorde tot het Bourgondische rijk en dat hierover in het archief van Lille een schat aan Zeeuwse bronnen ligt. In Venetië gaf ik mijn geliefde een verhandeling over hoe in 1609 ambassadeur Van der Mijle de doge heeft bezocht, in Berlijn moesten we natuurlijk langs Charlottenburg want op Walcheren is er een gelijknamige boerderij, en op Korfoe werd de relatie tussen keizerin Sissi en Carmen Sylva uitgelegd. Of mijn reisgenoten het nu leuk vinden of niet, ik moet die onnutte kennis over de Zeeuwse geschiedenis ergens kwijt. Vakantie is niet alleen lol maar ook leren.
Nog leuker is het als ik onverwachts een verwijzing naar Zeeland aantref. Zoals in New York waar ik struikelde over het graf van de uitvinder van de stoomboot die in 1816 het Veerse Gat binnen voer. Of in Amsterdam waar aan het Entrepotdok pakhuizen staan met de namen van de Zeeuwse havensteden.
Vorige week ging mijn Zeeuwse hart helemaal bloeden toen ik naast een wc in een Parijs’ restaurant boven op een stapel oude tijdschriften de Paris Match van februari 1953 zag liggen. De iconische foto van mevrouw Zoeteman uit Stavenisse, tegen wil en dank bekend geworden als de Madonna van de watersnoodramp, was enigszins nat geworden.
Dit vroeg om een directe reddingsactie van belangrijk Zeeuws erfgoed uit een Frans toilet. Stelen was geen optie en in mijn beste Frans zei ik tegen de ober dat ik woonde in Zeeland en dit een ‘un document historique très important pour ma province de Zélande’ * is. Ik had gehoopt dat hij zou zeggen ‘Joh, dat blad is voor jou, veel plezier ermee’. Ook na mijn vloeiend uitgesproken ‘Est-il possible d’acheter pour moi ce magazine extrêmement important’? ** was hij nog niet te vermurwen. Deze bijna 70 jaar oude Paris Match was ‘pour la décoration et non pour la vente’.***
Toen maakte hij het internationale ‘kijk-door-de vingers’ gebaar. Hebbes, dacht ik en bedankte hem zeer hartelijk namens alle Zeeuwen.
* vertaling: Dit is een ‘historisch document dat erg belangrijk is voor mijn provincie Zeeland’.
** vertaling: ‘Kan ik dit uiterst belangrijke blad kopen?’
*** vertaling: Deze bijna 70 jaar oude Paris Match was ‘als decoratie bedoeld en niet om te verkopen’.
Foto: De bijna 70 jaar oude Paris Match in de wc van een Parijs’ restaurant. | foto Peter Blom
Bastiaan Blom
Geplaatst op 12:30h, 20 maartTer aanvulling: blijkbaar wordt in en rond Lissabon de Portugese vertaling van het demoniem ‘Vlissinger’ als scheldwoord gebruikt. Zelfs aan de andere kant van de evenaar blijft deze kennis je niet bespaard; ergens op een muur in een wijk van Mombasa, Kenia wist Peter ons te wijzen op een tegel waarop een schip was afgebeeld dat te boek stond in Veere (als ik het me goed herinner). Ondergetekende reisgenoot heeft deze informatie altijd wel kunnen waarderen. Of (de overlevering van) deze kennis inderdaad onnuttig is zal de tijd nog moeten leren. Ik hoop ooit nog een geitenhoeder in de hoogvlakten van Kazachstan erop te kunnen wijzen dat zijn muts is gemaakt van Schotse wol die verhandeld werd via de haven van Veere.
Marjan de Kort
Geplaatst op 15:33h, 16 maartTrès jolie, cette belle histoire!