door Johanna Brouwer

Op woensdag maakt mama de keuken van de boerderij schoon.

In de keuken wordt niet alleen gekookt, we eten en wonen er ook. Alleen op zon- en feestdagen eten we in de voorkamer. Bovendien wordt de gootsteen in de keuken ook gebruikt om je te wassen, douchen doe je in de jaren vijftig en zestig maar een keer in de week. De keuken wordt kortom intensief gebruikt.

Zeker zolang er nog geen elektra is aangesloten (pas in 1957, toen m’n ouders er al zes jaar woonden), is de keuken schoonmaken best een klus.
Mama begint met de stoelen. Die worden eerst een voor een in de boenwas gezet en verhuizen dan een poosje naar de gang, waar ik er fijn treintje mee kan spelen. Vervolgens schuift ze de tafel opzij en haalt het vloerkleed ervan onderuit en sleept het naar buiten om het over de waslijn te hangen. Met de mattenklopper slaat ze al het stof en de kleine strootjes (die er altijd liggen, zeker als in de winter de koeien op stal staan) eruit.
De kachel heeft ze die ochtend uit laten gaan omdat die ook gepoetst moet worden met Zebraline. Dat is zwart spul dat in een tube zit. Dan krijgt het zeil een lekker sopje en als het gedroogd is, kan het kleed weer naar binnen. De boenwas is inmiddels lekker in het hout van de stoelen getrokken en die gaat mama nu uitwrijven totdat de stoelen glimmen als een spiegel. De keuken kan er dan weer een weekje tegenaan.

Die stoelen zijn nog van mijn opoe naar vaders kant geweest. Naar die opoe ben ik vernoemd, maar ik heb haar nooit gekend, ze was al overleden voordat ik geboren werd. Het zijn degelijke eikenhouten stoelen met een mooi figuurtje op de rugleuning. Eerst hadden de stoelen biezen zittingen, maar toen die versleten waren, kwamen er zittingen van blauw skaileer op, met springveren erin. Daar zat je wel lekkerder op.

Via een omweg kwam een van die stoelen uiteindelijk weer bij mij terecht, compleet met boenwas. Met heet sodawater en een borstel heb ik – zonder schuldgevoel – bijna een eeuw van hard boenen weggewerkt. Laagje blanke lak erop, klaar. En niet alleen op woensdag, maar voor járen.

Foto Johanna Brouwer