THEMAKRANT FEESTEN EN FESTIJNEN (editie 17, JUNI 2023)

‘Mijn vader heeft bijna vijf jaar voor gek gelopen’

door Wim van Gorsel

Tot in de jaren ’70 was hij een bekende verschijning in Middelburg: Willem Leijendekker, alias Koperen Ko. Gewapend met accordeon, trommel, bekkens, cymbalen en puntmuts trok hij regelmatig door de Middelburgse binnenstad, waar hij altijd veel bekijks trok.

Straatmuzikant Willem Leijendekker als ‘Koperen Ko’; gefotografeerd voor De Faam, 1971. | Foto Jacqueline Midavaine | ZB, Beeldbank Zeeland, recordnummer 98894

Willem Leijendekker was de zoon van Friedrich Wilhelm Leijendekker, een in Duitsland optredende reizende straatartiest, die begin twintigste eeuw met zijn woonwagen in Dordrecht terecht kwam. In 1909 werd daar zijn zoon Willem geboren, die in de loop der jaren het vak van zijn vader overnam en vanaf zijn dertiende al musicerend het land doortrok. Na een mislukt huwelijk met de Bredase Johanna Korteweg vestigde Willem Leijendekker zich vanaf 1933 in Middelburg, waar hij trouwde met Jacoba Kokke.

In de vingers

Eenmaal gevestigd in Middelburg werkte Willem Leijendekker aanvankelijk als monteur, maar in de loop der jaren trok hij toch weer steeds vaker als Koperen Ko door de Walcherse steden en dorpen. Hijkwam in het begin vooral in kleine dorpen en later, toen hij het vak beter in de vingers had, ook steeds vaker in Middelburg en Vlissingen.

In een interview in de PZC van 1974 wees Leijendekker erop dat het vak van straatmuzikant hem zeker niet is komen aanwaaien. De vaardigheid in het bedienen van verschillende instrumenten tegelijkertijd is volgens hem razend moeilijk. ,,Mijn vader heeft bijna vijf jaar voor gek gelopen voordat hij de tactiek te pakken had, want dat is ontzettend moeilijk. Ik heb er zelf ook nog anderhalf jaar voor nodig gehad voor ik het onder de knie had. Ik kwam in die tijd alleen de kleine dorpjes als Vrouwenpolder, Gapinge en Lewedorp, want in Vlissingen dorst ik toen niet te komen. Maar toen ik het eenmaal te pakken had, ging ik naar Vlissingen, Middelburg en overal.’’

Pensioen

Op het moment dat Willem Leijendekker door de PZC werd geïnterviewd, was hij net 65 jaar geworden en ontving hij voor het eerst een soort pensioen voor straatmuzikanten. Daarom trok hij in die tijd nog maar één keer per week door de straten als Koperen Ko. Aan de verslaggever vertelde hij: ,,Ik koop er onderdelen van mijn auto voor, ik betaal er mijn autoverzekering van en zorg dat ik wat achter de hand heb. Uiteindelijk heb ik nog drie kinderen thuis, die moeten ook eten en drinken en kleren hebben.’’

Willem Leijendekker, eigenlijk bij leven al een legende, overleed op 18 april 1982 in zijn woonplaats Middelburg op 73-jarige leeftijd. Zijn creatie Koperen Ko stond model voor de figuur Nikkelen Nelis van Wim Sonneveld.