THEMAKRANT ZEELAND EN ORANJE (editie 20, MAART 2024)

door Wim van Gorsel

Als beroep is het verdwenen, maar als functie bestaat het nog steeds: kamerheer. Helemaal in de geest van de moderne tijd is de huidige Zeeuwse kamerheer een vrouw: Danny Hollestelle, directeur van de Koninklijke Hollestelle in Goes.

Traditioneel was kamerling een functie aan het koninklijk hof. Aanvankelijk had hij de leiding over de koninklijke slaapkamers. Het werd echter langzamerhand een erepositie, toegekend aan edelen als teken van gunst, en uiteindelijk ook aan burgers: de kamerheer. De feitelijke taken van een kamerling werden overgenomen door een kamerdienaar, kamerjonker of kamenier.

In elke provincie heeft de koning nu een kamerheer. De kamerheren bieden ondersteuning en advies bij de voorbereiding en uitvoering van koninklijke bezoeken aan hun regio’s. Verder nemen zij deel aan grote evenementen en recepties zoals Koningsdag, Prinsjesdag, Nieuwjaarsrecepties en staatsbezoeken. Zij vergezellen daarnaast de nieuwe ambassadeurs naar Paleis Noordeinde bij het aanbieden van de geloofsbrieven. Ook vertegenwoordigen zij de koning bij regionale evenementen zoals huwelijksverjaardagen of begrafenissen.

Geen salaris

Om voor kamerheer in aanmerking te komen dient men veel kennis te hebben van de eigen regio en te beschikken over een uitgebreid netwerk. De functie van kamerheer is onbezoldigd, hij/zij ontvangt dus geen salaris. Het is vooral een protocollaire functie, die iemand tot zijn zeventigste kan vervullen.

Ir Geuze in het ‘loodzware’ uniform. | foto archief familie Geuze

Het als bijzonder eervol geziene kamerheerschap was een functie die lange tijd vooral was voorbehouden aan personen met een adellijke achtergrond. In de jaren vijftig en zestig werd de functie in Zeeland vervuld door baron Collot d’Escury uit Kloosterzande. Nadat deze in 1968 samen met zijn vrouw dodelijk verongelukte in Frankrijk, werd hij opgevolgd door ir. Geuze uit Poortvliet. Zoon Marinus Geuze vertelt: ,,Ik kan me herinneren dat het ‘uniform’ loodzwaar was, en dat het niet of nauwelijks werd gedragen in de functie als Kamerheer. Het hing op zolder in De Zandhoeve in Poortvliet.’’ Over het algemeen was er veel lof vanuit het Koninklijk Huis voor de Zeeuwse kamerheren. Zo prees koningin Juliana ir. Geuze uitgebreid na een streekbezoek in 1976 aan het eiland Tholen. ,,Mijnheer Geuze, hartelijk bedankt. ’t Was weer geweldig, zoals we van u gewend zijn.’’

Na het afscheid van Geuze in 1988, werd het stokje overgenomen door de Middelburgse advocaat mr. J.J. van der Weel.

‘Kritiek’

Eén keer was er ‘kritiek’ vanuit het Hof. Dat overkwam Jack Asselbergs, oud burgemeester van Sluis en Schouwen-Duiveland in 2009, toen hij koningin Beatrix bezocht in Huis ten Bosch. ,,Mijnheer Asselbergs, bij onze eerste ontmoeting hebt u als burgemeester een zeer grote fout gemaakt’’, zei de vorstin. Jack Asselbergs verstijfde en zag de hoop op een aanstaand Kamerheerschap in rook opgaan. ,,Majesteit’’, stamelde hij, ,,zou u mij alsjeblieft willen vertellen wat ik verkeerd heb gedaan?’’

Ir M.A. Geuze begroet prinses Margriet. | foto archief familie Geuze

Toen herinnerde ze Asselbergs aan het feit dat hij bij de vijftigste herdenking van de Watersnoodramp (2003), toen ze een eindje van het monument naar het museum moesten lopen, haar zomaar een arm had gegeven. Zonder daar eerst toestemming voor te vragen. Jack Asselbergs bood vele malen zijn excuses aan en zei dat het een goedbedoelde intuïtieve handeling moest zijn geweest vanwege het gladde wegdek. Beatrix stelde Asselbergs echter gerust: ,,Mijnheer Asselbergs, ik stelde het juist zeer op prijs.’’ Kort daarna werd Asselbergs gevraagd Kamerheer voor Zeeland te worden en mocht hij de koningin, en later ook de koning begeleiden bij hun bezoeken aan Zeeland. Asselbergs zou het Kamerheerschap tien jaar naar volle tevredenheid uitoefenen.

foto boven: Koningin Beatrix tijdens een werkbezoek aan Zeeuws-Vlaanderen in Aardenburg. Links burgemeester (later kamerheer) Asselbergs en rechts de heer Cuelenaere; op de achtergrond kamerheer ir. M.A. Geuze, 2 juli 1985. Foto: C. de Boer/Dagblad De Stem. Bron: ZB/Beeldbank Zeeland, rec.nr. 7361