door Peter Verdurmen

Achteraf kan Willy de Meijer, toenmalig voorzitter van de afdeling Terneuzen van de Koninklijke Schippersvereniging Schuttevaer, er smakelijk om lachen.

De binnenschippers waren woest op minister Neelie Smit-Kroes van Verkeer & Waterstaat. Haar plannen om het systeem van evenredige vrachtverdeling los te laten stuitte op hevig verzet. Een landelijke vergadering van Schuttevaer in 1988  in Sas van Gent leverde tegen de verwachting in geen vuurwerk op.

Terug naar de jaren zeventig. De meeste schippers waren kleine zelfstandigen bij wie het geld bepaald niet tegen de plinten klotste. Dan zoek je zekerheid om je rekeningen te kunnen blijven betalen. Die zekerheid, met mitsen en maren, bood het systeem van evenredige vrachtverdeling, ook bekend als toerbeurtsysteem. ‘Ieder op zijn beurt’ was de kern van het systeem. Vrachten moesten verplicht worden aangeboden via schippersbeurzen. Er was er onder andere één in Terneuzen. Als je leeg was meldde je je schip aan bij de beurs. De schippers moesten fysiek aanwezig zijn op de beurs, (‘best gezellig’) om een vracht te bemachtigen. Dat kon snel zijn, maar het gebeurde ook dat je meer dan een week of langer werkloos langs de kant lag. Vanuit de politiek kwam er steeds meer druk om de beurzen te sluiten. De strijd zou zeker tien jaar duren, de schippers trokken uiteindelijk aan het kortste eind.

Door de komst de minister was de landelijke vergadering van Schuttevaer in mei 1988 in Sas van Gent extra beladen. Toenmalig burgemeester Joke van Rest van Sas van Gent nam het zekere voor het onzekere. Willy de Meijer: ,,Op haar verzoek werd een peloton ME’ers achter de hand gehouden. De ME’ers hadden zich verdekt opgesteld achter De Vlaanderenhal waar werd vergaderd.” Er werd gevreesd voor scheldkanonnades en erger.

Het liep met een sisser af. Eric Rense, een binnenschipper uit Terneuzen, kreeg gelegenheid om de grieven te spuien. De ME’ers hoefden niet in acte te komen. Willy de Meijer: ,,We hebben ze nog getrakteerd op broodjes, haha.”

Voor de Sasse burgemeester Joke van Rest begon het congres toch al wat ongemakkelijk, herinnert de Schuttevaer-voorzitter zich. ,,Bij binnenkomst begroette de minister Carel Ockeloen van Terneuzen als burgemeester van Sas van Gent…”

Het bleek een achterhoedegevecht daar in Sas in 1988: het toerbeurtsysteem liep op z’n laatste benen.

In de jaren zeventig ging het er een stuk minder vredig aan toe. ,,Nu staan de boeren op de barricaden, toen de binnenschippers. Velen vreesden het verdwijnen van de schippersbeurs waar binnenlandse vrachten werden verdeeld. Het systeem werkte, al moest je soms wel lang op een volgende vracht wachten”, aldus Willy de Meijer.
Met binnenschepen werd het kanaal van Gent naar Terneuzen, ter hoogte van de sluizen, compleet afgegrendeld, de eerste keer in ’75 en een paar jaar later nog eens. De eerste staking hielden de schippers het een dag of drie vol. Bij de tweede blokkade kwam de ME eraan te pas om de staking te breken.

Willy heeft plakboeken vol met artikelen van toen. De krantenkoppen liegen er niet in. ,,De actievoerders in Terneuzen behoorden tot de allerfanatiekste. De emoties liepen enorm op.”

Foto: Minister Neelie Smit-Kroes wordt op het Schuttevaer-congres in Sas van Gent begroet door toenmalig landelijk voorzitter Klaas van Dorsten. | Foto privécollectie Willy de Meijer

Remco van Schellen van Omroep Zeeland sprak met Willy de Meijer over die stakingen van toen: