THEMAKRANT COMMUNICATIE (editie 23, januari 2025)

door Ali Pankow

‘Een lange, eigenaardige man’ en ‘een magere, heel precieze vrouw’, aldus typeerde schrijver, dichter en journalist voor Het Parool Ed Hoornik in november 1953 het echtpaar Marien Swenne en Sara Heule, die samen het PTT-kantoor in Ouwerkerk beheerden. ,,Een sublieme karakterisering’’, vindt hun zoon Kees Swenne (77) uit Noordwijk nu nog steeds.

Marien Swenne met de koninklijke onderscheiding wegens zijn 40-jarig dienstverband bij de PTT. | foto Werkgroep Oud Ouwerkerk

Wat begint als een simpele vraag of hij iets over zijn herinneringen als kind in dat woonhuis annex PTT-kantoor kan vertellen, resulteert in een 10 pagina’s dik onderzoek naar post, telegrafie, telefonie én dat kantoor op Ouwerkerk. Veel te veel dus voor een anekdotisch verhaal in Zeeuws Weerzien. Met respect voor de inzet blijft de oogst beperkt tot het duiden van Marien (1910-2007) en zijn onbezoldigd meewerkende vrouw Sara (1913-2000), die samen zo verbonden waren met communicatie in vroeger tijden.

Marien, opgeleid als onderwijzer, kwam in 1935 in dienst van de PTT. De baan van ‘stationhouder’ paste hem beter dan voor de klas staan. Hij was een man van regels en procedures. Het kantoor werd gevestigd in het huis van de Heules, zijn toekomstige schoonouders, in het pand aan de Ring, nu 32.  Marien en Sara trouwden in 1939. Ze kregen zoon Kees (1947) en dochter Marie (1950). Naast kantoorhouder en hulpbesteller was er voor Marien veel werk voor telegrafie en telefoon, handbediend tot eind 1957.

Geëvacueerd

De Ramp in 1953 met ontwrichting van alles en iedereen betekende voor hun gezin het verlies van beide ouders en jongste broer van Marien, die alle drie verdronken. ,,Drie dagen later werden wij met een boot als gezin geëvacueerd. Het PTT- station bleef onbemand achter. Als gezin reisden we naar Roermond waar we onderdak kregen bij Wim, de broer van mijn moeder’’, memoreert Kees.

Op 7 juli keert Marien terug naar Ouwerkerk en gaat telefoondienst doen: specifiek telefonische oproepberichten. De stationhouder ontving via de telefoon een wat je nu ‘terugbelverzoek’ zou noemen. Dat terugbellen kon in de ‘spreekcel’ op het PTT-station. Zo zag journalist Ed Hoornik in november ’53 het hoofd van Marien om de deur komen bij toenmalig burgemeester Koos Romeijn. Marien maakte met zijn hand een draaiende beweging.

Mist

Marien Swenne: een man van weinig woorden immers. Zo ontstond later ook het hilarische verhaal ‘Verlaat wegens mist’. Door mist kwam de post vaak uren later omdat de pont van Anna-Jacobapolder naar Zijpe niet voer. ,,Goeiendag Merien, waerom bin je zo laete?’’ Een overbodige vraag want iedereen wist van de mist. Marien hield niet van geleuter. Hij maakte een kartonnen bordje met de tekst: ‘Verlaat wegens mist’ en hing dat op zijn rug en die draaide hij de vragensteller toe.

Marien ging in 1975 na veertig jaar met pensioen bij de PTT.  Zijn familie bood hem een speciale postzegel aan. De frankeringswaarde luidt ‘65+40’. De kop van Marien staat er markant en gestileerd op. Het PTT-kantoor in Ouwerkerk sloot. Er kwam een rijdend postkantoor voor terug.

foto boven: De speciale postzegel die Marien bij zijn pensionering van zijn familie kreeg.