THEMAKRANT FOTOGRAFIE (editie 15, DECEMBER 2022)

Ze is de eerste en (,,nog steeds hoor’’) de enige professionele vrouwelijke luchtfotograaf van Nederland. De Middelburgse Jacqueline – Koosje – Midavaine (80) vormt vanaf haar 18e een eenheid met de camera.

door Peter de Jonge

Jacqueline Midavaine voor ‘haar’ vliegtuig, klaar om de lucht in te gaan. | foto Slagboom & Peeters, Antoinette Nausikää Slagboom.

In haar huisje in de Vlissingse binnenstad baant ze zich in de gang, keuken en woonkamer een weg door het smalle paadje tussen de dozen, opbergboxen en archiefkasten vol met negatieven. Hier staat haar leven opgeslagen evenals dat van het vermaarde persbureau Slagboom & Peeters. Van origine Zeeuws, maar al in de jaren 80 verhuisd naar Teuge waar het als bedrijf voor luchtfotografie nog altijd floreert.

,,Na de mulo en een baantje als typiste bij het advocatenkantoor Adriaanse, waar ik het al na twee dagen voor gezien hield, solliciteerde ik bij Anton Slagboom. Die was rond 1960 vanuit Vlissingen een persbureau begonnen en had een assistente nodig.’’ Het was de bedoeling dat ze verhaaltjes zou maken, maar al snel werden het foto’s. ,,Want ik zette in een foto eigenlijk al het hele verhaal.’’

Van foto soms naar krant

Ze werd naar scheepsrampen gestuurd die ze fotografeerde vanaf de wal of een bootje. ,,Soms met de loodsdienst. Of met een sleepboot van Leen Polderman uit Hansweert. Die kwam gevaarlijk dicht bij zo’n schip.’’ De rolletjes moest ze zelf ontwikkelen en afdrukken om ze daarna op de scooter, vaak nog wapperend met de natte foto, naar het station te brengen. Daar ging de prent in een treinbrief naar opdrachtgevers als De Stem, Het Vrije Volk en het ANP. Groot was dan de teleurstelling als de foto de volgende dag toch niet in de kranten stond. ,,Dan zei ik met een kwade kop: je zou er eigenlijk met een vliegtuig boven moeten hangen.’’

Dat vond haar baas Anton Slagboom, die jaren daarna haar levenspartner werd, een goed idee. ,,Ik vond het doodeng, maar ik heb het wel gedaan.’’ Vanaf vliegbasis Woensdrecht in een Tiger Moth, een toestel van bioscoopeigenaar Jef Peeters uit Bergen op Zoom. Als grapje werd diens naam een keer geplakt achter die van Slagboom, waarmee de bedrijfsnaam Slagboom & Peeters was geboren.

Piloten-opvoeding

Luchtfotografie vereist een feilloze samenwerking van fotograaf en piloot, zegt ze. ,,Ik heb alle piloten moeten opvoeden hoe ik werk. Je moet een team zijn, maar ik heb de regie. Ik heb enkele piloten gehad die naar een object vlogen en dan zeiden: nu knippen. Zo werkt dat niet. Hij vliegt van a naar b, boven het object heb ik de leiding.’’

Op welke foto ze het meest trots is? Ze weet het niet. Misschien de knipoog die Prins Claus haar gaf toen ze hem fotografeerde in de auto op het Abdijplein in Middelburg. En de mooiste luchtfoto? ,,Luchtfotografie is niet mooi. Je ontdekt alleen dingen en vormen die je anders niet ziet.’’ Telkens pakt ze een album van een stapel om haar beeld het verhaal te laten vertellen. Om dan te zeggen: ,,Nee, staat ie niet in. Ik moet een ander album hebben. Dat laat ik je straks nog zien.’’

Foto boven: Jacqueline Midavaine fotografeert vanuit het vliegtuig. Inzet: Jacqueline met haar speciale luchtfotocamera. | Foto: Slagboom en Peeters

Remco van Schellen van Omroep Zeeland had een enerverend gesprek met deze pionier van de luchtfotografie, Jacqueline Midavaine. Beluister de podcast!

Koosje werd Jacqueline

Jacqueline Midavaine | Foto: Slagboom en Peeters

Bij oudere Zeeuwen staat ze bekend als Koosje Midavaine, maar inmiddels gaat ze al heel lang door het leven als Jacqueline. Toen ze zich ooit voorstelde aan een Franstalige opdrachtgever verstond hij Cuisse in plaats van Koos. Bulderend van het lachen sloeg hij zich op zijn dijbeen, want dat betekent cuisse: dij. Als Jacqueline zette ze het bedrijf van haar in 1986 op 61-jarige leeftijd overleden partner Anton Slagboom voort. Het bestaat nog steeds en wordt gerund door zoon Yoeri.