door Willem Staat

Op 24 juni 1982 liep ik van de PZC-redactie aan de Zusterstraat in Middelburg naar de Vitrite aan de Maisbaai. Daar werden drie mannen gehuldigd voor 40 jaar trouwe dienst bij ‘De Fitting’, zoals de in 1893 opgerichte lampvoetenfabriek in de volksmond heette. Het was een modern bedrijf, dat ooit aan 950 mensen werk gaf.

Het werd een plezierig samenzijn, te meer daar de jubilarissen ook een koninklijke onderscheiding kregen. Het ging om de heren De Groot, Harriot en De Kok. Wethouder Henk Gillissen mocht hen toespreken. Een kolfje naar de hand van deze socialist van de oude stempel, wie het welzijn van arbeiders na aan het hart lag. Gillissen sprak zijn waardering uit voor wat de heren naast hun werk deden voor de samenleving. Dat varieerde van vakbond en ondernemingsraad tot EHBO, tbc-bestrijding en de kosterij van de Oostkerk. Werken bij een goede baas geeft kennelijk energie om wat te doen voor de medemens.

De fabriek is in 1985 gesloopt nadat de Vitrite in etappes verkaste naar Arnestein. Ook daar viel De Fitting op. In 2011 noemde de MKB-krachtcentrale het een van de slimste ondernemingen van ons land. En daar kunnen ze het weten want dit MKB-platform stimuleert innovatief ondernemen.

Geleidelijk verdween de productie van lampvoeten naar Polen om plaats te maken voor die van hoogwaardige onderdelen van auto- en ledlampen. Als onderdeel van Lumileds, de led-divisie van Philips, verwisselde de fabriek vanaf 2017 enkele malen van eigenaar. In 2024 pakten zich donkere wolken samen boven De Fitting. Grootste klant Lumileds, het voormalige moederbedrijf, begon betalingen uit te stellen. Dat heet  winstmaximalisatie, oftewel zorgen dat jij als aandeelhouder zoveel mogelijk profijt hebt en arbeiders rond Kerstmis zonder geld zitten. Daar kan een mens massief woedend van worden en/of heel verdrietig.

Gelukkig zijn er ook nog mensen die negatieve zaken ombuigen tot positieve. Net zo goed als in 1982 zijn er ook nu (oud)werknemers die hun beste beentje voorzetten. Het is aan Edwin de Paepe, Jan van Splunder, Jaap Gelok en Adrie Franke te danken dat De Fitting zichtbaar blijft. Zij wisten de verzameling producten die De Vitrite maakte aan de failliete boedel te onttrekken. Ze zijn nu te zien in het Industrieel Museum in Sas van Gent. Een plek waar mensen met een hart voor de Zeeuwse nijverheid graag over de vloer komen.

foto: De mechanische werkplaats van de Vitrite in 1064. | foto Zeeuwse Beeldbank recordnummer 64971