THEMAKRANT VAKANTIE (editie 21, ZOMER 2024)

door Ali Pankow

In mijn fantasie zie ik hem voor me, nippend aan een kopje thee achter zijn bureau: Jan Willem de Jonge, toenmalig secretaris van de gemeente Renesse, kort na de Tweede Wereldoorlog. ‘Toerisme moet de redding worden voor de Westhoek van Schouwen’, spookte er door zijn hoofd.

De Jonge constateerde op jonge leeftijd al dat mensen behoefte kregen aan vertoeven in de natuur en het leuk vonden hun voeten te wassen in de zee. Hij zag ook dat daar geld aan te verdienen viel. Als de zomergasten op zaterdag uit de tram stapten, stonden enkele middenstanders gereed om de lijstjes in ontvangst te nemen voor de boodschappen, die ze later op de dag zouden bezorgen bij de vakantiehuisjes.

De oorlog blokkeerde de ontwikkeling van deze initiatieven. In 1945 lag de Westhoek er desolaat bij: versperringen op het strand, bunkers in de duinen en veel zomerhuisjes waren in opdracht van de Duitsers gesloopt.

Vooruitziende blik

,,Er moet veel gebeuren om recreatie hier een kans te geven’’, moet De Jonge gedacht hebben. Met zijn vooruitziende blik ontwikkelde hij een plan: ‘Stichting Renesse’ en kreeg een luisterend oor bij burgemeester Gerard Lunsing Tonckens.  Beiden waren ervan overtuigd dat projectontwikkelaars van buitenaf geweerd moesten worden door bundeling van krachten en land binnen het eigen gebied. Zo kon ook het toekomstig kapitaal binnen de eigen gelederen blijven.

,,Het doel van deze stichting is lijn te brengen in het bouwen van zomerhuizen, aanleggen van wegen en beplantingen’’, motiveerde de burgemeester. Hij en De Jonge moesten stevig bepleiten dat de stichting los van de gemeente moest komen te staan. Dat zou effectiever werken. Op 29 januari 1953 werd de Stichting Renesse officieel opgericht en kreeg zij 100 gulden van de gemeente als startkapitaal. Drie dagen later voltrok de Watersnoodramp zich.

Geschenkwoningen

De Ramp zette voor de Stichting Renesse de ontwikkelingen juist sneller in gang: vijftig Oostenrijkse geschenkwoningen kwamen in beheer van de stichting, grondaankopen verliepen in die chaotische periode soepeler en er kwam een Deltaplan dat het eiland ging ontsluiten. De Stichting Renesse heeft haar zelfstandigheid immer met succes bevochten. Zij beschikt als privaatrechtelijke organisatie nu over een flink eigen vermogen. Per jaar wordt ongeveer een half miljoen aan subsidies uitgekeerd.

foto: Gemeentesecretaris Jan Willem de Jonge. | Foto: Zeeuws Archief, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr W-0302