door Ada Lilipaly-de Voogt

Mijn moeder, Ploon Jobse, was een van de laatste naaisters van Walcherse streekdracht. Zij leerde het toen ze als 16-jarig meisje ging werken in de winkel van Annot in Oostkapelle. Behalve kant-en-klaar textiel werd ook kleding voor de dracht verkocht. De kledingstukken werden gemaakt in het kamertje naast de winkel: hemden, boezeroens, zwarte schorten en jakken.

Ploon kon goed rekenen en was handig. Zo was ze een goede hulp in de winkel en ontwikkelde grote vaardigheid in het naaien van kleding. Vooral het maken van een zwarte schort of jak was precisiewerk. Het ging om een kostbare aanschaf en een model dat volgens de lokale mode moest kloppen.

Zij heeft dit werk een jaar of tien gedaan en dat veranderde toen ze trouwde met mijn vader Piet de Voogt. Toen werd het thuiswerk, want Annot wilde nog graag gebruik maken van haar kundigheid.

Ik ben opgegroeid met altijd de naaimachine in een hoek van de kamer, met verloren spelden op de vloer en rondslingerende draadjes. En regelmatig kwamen de prachtige stoffen op tafel, de zwarte merinos, het galon, het matte katoen en zachte fluweel.

En er kwamen draagsters over de vloer. Voor een nieuwe zwarte schort kwamen ze niet vaak. Die ging immers een leven lang mee. Het was vaak het vermaken van de schort als de taille wat omvangrijker was geworden of als de schort gekregen was van een overleden familielid.

Voor een jak kwamen ze vaker. Dat werd dan een soort visite en wij zeiden: ,,Daar komt weer een jakkenwuuf.’’ En er werd nog een beetje ontkleed, want moeder moest het jak dat ze aanhad, opmeten. Moeder knipte dan een strook van een oude krant, vouwde die een paar keer dubbel en had zo een lange meetlat. Ze mat alle kanten van het jak en maakte verschillende knipjes in de krantenstrook.

Na een kopje thee en een praatje ging de klant weg.

Moeder kon met haar matenstrook een heel nieuw jak maken dat na een week of zo ook perfect paste op het lichaam van de klant.

Ik zag de ingewikkelde constructie van een jak: een rechte lap met een gat erin dat al vouwend de contouren kreeg van een jak. Veel werk!

Ik heb wel eens geopperd of ik dit ambacht toch niet van haar zou moeten leren. Zij raadde het mij af: te veel werk voor te weinig verdienste en de dracht was toch al aan het verdwijnen.

Helaas.

Foto: Een aantal jakken van de Walcherse streekdracht.