THEMAKRANT AUTOLOZE ZONDAG (editie 18, SEPTEMBER 2023)

door Margreeth Ernens-Abrahamse

Lege snelwegen, verlaten straten, geen of heel weinig verkeer: de autoloze zondagen van eind 1973 roepen een beeld van rust op. Maar was het wel overal zo rustig?

Zelf was ik net in het bezit van een brommertje, een oranjerode Vespa, en met mijn vrienden reed ik op die bewuste zondagen gewoon midden op de weg in Terneuzen. Want dat kon, al mocht het eigenlijk niet. We vonden het spannend, zo knetterend rond te toeren waar het verboden was.

Brommers mochten wél gewoon op die zondagen worden gebruikt, want het verbruik was zo miniem, dat het brommerrijden niet aan banden werd gelegd. Met die mengsmering voor tweetaktmotortjes kon niet worden gerommeld, was de redenering. Gevaarlijk was het wel, want hulpdiensten en politieauto’s hadden natuurlijk ontheffing en reden met hun gebruikelijke haast naar spoedgevallen. Er gebeurden dan ook wel ongelukken met wandelende en fietsende mensen op de snelweg.

En verder moest je natuurlijk niet worden gesnapt door de politie, want dan volgde een boete.

Middenstand

De autobenzine was op de bon: je kon 25 liter kopen op 1 bon. Er zaten er daar tien van op een (gratis) kaart. Voor middenstanders, zoals voor mijn vader, was er een speciale regeling, zij kregen een extra bonnenkaart, want met het gewone rantsoen kwamen ze echt niet toe. Het werd een grote mislukking, en na een paar weken werd de maatregel alweer opgeheven.

Maar intussen hield iedereen zich keuring aan het verbod om op zondag de auto te nemen. Niemand nam het risico om toch te rijden, herinnert Kees Abrahamse (69) zich. ,,Als je per se met de auto ergens heen moest, kon je ontheffing aanvragen, maar dan moest dat wel om een hele speciale reden gaan. Zo werd voor het brengen van ouderen naar de kerk op zondag wél ontheffing verleend. Daar werd niet aan getornd, die mensen moesten naar de kerk kunnen. Dat was de uitzondering op de regel.’’

Frituurpan

Kees was indertijd student weg- en waterbouwkunde aan de HTS in Vlissingen en een medestudent werktuigbouw was door de oliecrisis creatief aan de slag gegaan met zijn auto. ,,Hij had zijn auto omgebouwd, zodat die op slaolie kon rijden. Het leek wel een frituurpan, wat een lucht en walm! En voor de docenten was het ook een leuk probeersel. Maar het mocht niet, dus einde slaolie-experiment.’’

foto: Margreeth op haar oranje-rode Vespaatje in 1974. | foto Margreeth Abrahamse