THEMAKRANT FEESTEN EN FESTIJNEN (editie 17, JUNI 2023)

door Margreeth Ernens-Abrahamse

Het fenomeen braderie is overbekend, maar wist u dat Terneuzen het eigenlijk heeft uitgevonden? Braderie is een vervorming van ‘braderij’, toen vrouwen hun vlees op straat bakten en braadden wegens brandgevaar in hun houten huizen. Dat trok marskramers en marktkooplui met het idee: waar mensen zijn valt iets te verkopen.

Dit buitenshuis verkopen pasten de Terneuzense winkeliers in 1935 toe voor hun eerste Braderie, tot dan toe een onbekend verschijnsel in Nederland. Als speciale actie reed er een ‘dubbeltjestram’: men mocht voor een dubbeltje van de ZVTM per tram vanuit alle dorpen in Zeeuws-Vlaanderen naar Terneuzen reizen. Het bracht de stad een ongekend hoog aantal bezoekers.

Sprookjes

De oorlog onderbrak de succesvolle formule en pas in 1966 werd de Braderie van Terneuzen nieuw leven ingeblazen. De winkeliersvereniging van de Noordstraat bedacht het thema ‘Sprookjes’ en organiseerde van alles wat mensen zou kunnen trekken.

Ter promotie van de braderie reden de ondernemers met een reclamekaravaan door Zeeuws-Vlaanderen. Ook Bloemenhuis Flora was van de partij.

De ondernemers sprongen daar enthousiast op in met speciale kortingsacties en gaven hun winkels en marktkraampjes een sprookjesachtig aanzien. Niemand ontkwam aan de grote verkleedpartij, iedereen, de kinderen incluis, ging in stijl. Ter promotie van de braderie maakten de ondernemers met versierde bedrijfsauto’s een optocht door Zeeuws-Vlaanderen. Het had als gevolg dat gedurende de vier braderiedagen je bijna over de hoofden kon lopen, zo druk was het.

Groots uitgepakt

Het succes van de sprookjesbraderie smaakte naar meer en in 1967 was Terneuzen tijdens de braderie ‘Trefpunt van de Wereld’. Winkels, kraampjes en terrasjes werden creatief omgetoverd en er werd groots uitgepakt met artiesten, muziek door verschillende harmonieën en een kunstmarkt in Montmartre-stijl. Een commentator hield via een omroepinstallatie het publiek op de hoogte van nieuwtjes en draaide muziek, en Frank Koulen, bekend als ‘de neger’, zorgde met een dweilorkestje voor een swingende sfeer.

Groot feest

In de volgende jaren werd braderie gehouden met als thema’s Operette (1968), Koopmansstad (1969), Vliegende Hollander (1970, het eerste lustrum) en Wild West City (1971). Iedere braderie trok een kleine honderdduizend bezoekers en de middenstand deed goede zaken. De inmiddels traditioneel geworden ticker-tape-parade, met medewerking van vijf drumbands, werd overgoten met confetti, die dagenlang bleef ronddwarrelen. Met straatartiesten, goochelaars, tekenwedstrijden voor de kinderen, een draaiorgel en verschillende muziekprogramma’s was het jaarlijks een groot feest.

Foto boven: Bloemenhuis Flora beeldde in 1968 de operette Der Zigeunerbaron uit. Op de foto ons gezin met de twee winkeldames. | foto’s familiearchief Abrahamse

Beluister de podcast die Remco van Schellen van Omroep Zeeland met Margreeth maakte over de braderie in Terneuzen: