door Mieke van der Jagt

Dat was even schrikken. Net als veel pensionado’s ben ik maar eens begonnen mijn stamboom uit te zoeken. Vooral eigenlijk omdat het je op internet nogal gemakkelijk wordt gemaakt.

Wroetend door vele generaties die nooit van hun Zuid-Hollandse of Zeeuwse eilanden af kwamen, stuitte ik dan toch op wat chiquer volk via de sociale dalers die in de zestiende eeuw op Voorne Putte terecht kamen. Van Toledo heetten ze en vanzelfsprekend waren het van oorsprong Spanjolen. Niks aan de hand, behalve dat ik als een speer bij een voorouder terecht kwam die de Hertog van Alva was.

Opgekweekt in de verzuilde vorige eeuw, op een christelijke school, sloeg mijn hart daar een slagje van over. De Hertog van Alva die met een bloedig bewind de protestanten was komen onderdrukken, overal dood en verderf zaaide maar die gelukkig op 1 april zijn bril verloor. Bij nader inzien was mijn directe voorouder niet de IJzeren Hertog, de derde, maar diens overgrootvader De eerste Hertog van Alba de Tormes.

Dat ik zo schrok, komt door de manier waarop bij ons op school de Tachtigjarige Oorlog werd behandeld. Willem van Oranje was bijna heilig, Maurits was de grootste veldheer aller tijden, de Geuzen waren stoere mannen en de katholieken, tja die kregen hun verdiende loon; hadden ze zich maar niet achter Philips II moeten scharen.

Mijn rooms katholieke buurkinderen kregen een heel ander verhaal te horen. De beeldenstorm was een rotstreek, Willem was bij hun niet de Vader des Vaderlands maar gewoon De Zwijger en er waren bosjes priesters vermoord. De protestanten hadden de kerken afgepakt en het katholieke geloof moest lange tijd ondergronds.

Dat zoiets op z’n minst wrevel wekt is logisch maar niet dat het nog doorwerkte tot in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Als protestantse kinderen groeiden wij op te midden van katholieken en met veel kinderen speelden we gewoon. Maar er waren ook genoeg kinderen die absoluut niet met ons mochten spelen. Dat hoorden we veel later toen we allemaal naar dezelfde kroegen gingen en een paar jongens uit onze buurt verwonderd vaststelden dat wij geen horens, bokkenpoten en een pijlstaart hadden.

Het kwam dus allemaal nog goed. Mijn zusjes, die tien jonger zijn, hebben van zoiets nooit last gehad. Die zaten trouwens op een openbare school waar de Tachtigjarige Oorlog veel zakelijker behandeld werd. Intussen ben ik die Toledo’s allang weer voorbij; ik heb al een Viking gevonden.

Foto: De derde herotg van Alva, de schurk dus.