We lezen het regelmatig: schoolkinderen scoren onvoldoende op leesvaardigheid. Er komen zelfs laaggeletterde pubers van de middelbare school. Daar moet om te beginnen iemand (ik weet niet wie) zich ontzettend voor schamen maar het ook heel erg zielig. Al die kinderen moeten missen wat ik als een van de grootste geschenken van het leven beschouw.

Ik weet nog goed hoe de sensatie voelde: IK KAN LEZEN! Ik kon het natuurlijk nog niet echt want ik had nog maar net het alfabet geleerd en wat letters achter elkaar gezet. Maar ik las wel een paar boekjes voor alsof ik al in de zesde klas zat.

Dat kwam doordat wij werden voorgelezen en vooral omdat er bij ons thuis een voorkeur voor versjes bestond. Dus de deeltjes van Annie Schmidt, Piggelmee in al zijn avonturen en een heel prachtig boekje van Peter: Op voetjes en pootjes, in 1953 uitgegeven door de Arbeiderspers en bij mijn weten nooit herdrukt.

Tegen de tijd dat wij aan lezen toe waren, kenden we de versjes misschien niet uit ons hoofd, maar we werden door ritme en rijm verder geholpen. Dus gingen we lezen; omdat we het konden en ook nog eens steeds beter.

Al snel bleek dat rijm en ritme niet alleen voor geinige en licht moraliserende informatie konden zorgen, maar ook dragers konden zijn van emotie. Een fotoboek met gedichten over de Tweede Wereldoorlog, Toen, hebben we stukgelezen. Alleen het laatste couplet van De Achttien Doden van Jan Campert stond erin maar het hele gedicht stond op de achterkant van Gods Geuzen van Jan de Hartog. Dan las je het boek ook maar.

Ik moet zeggen dat niet alle leesvoer dat we kregen naar mijn smaak was. W. G. van der Hulst ging nog wel als je klein was maar het liefst las je toch dingen die niet voor je bestemd waren. De Libelle en de Margriet boden dan uitkomst. Daar stonden elke week korte verhalen in, heel vaak van de hand van W. Summerset Maugham.

In de boekenkast bleek ook het een ander te staan. Exodus, De Wrede Zee, Moby Dick, Jane Eyre, De Woeste Hoogte en een heleboel deeltjes van Simon Carmiggelt. Als je het handig aanpakte kon je bij de bibliotheek uit de volwassen boeken kiezen.

En nu, als ouwe boef, gepensioneerd en met een leesbril, kan ik lezen wat ik wil. Maar mijn kleindochter krijgt, net als mijn kinderen indertijd, de versjes voorgeschoteld.