door Peter Verdurmen

Het is een weetje. Ik vraag wel eens aan iemand wanneer de Tweede Wereldoorlog in Nederland is uitgebroken.

Op 10 mei 1940 antwoordt men steevast. Ja maar op welke dag in de week, is de volgende vraag. Menigeen oppert maandag, de eerste dag van de werkweek. Fout. Het was een vrijdag, de vrijdag voor Pinksteren.

Ik heb het weetje uit een boek over IJzendijke, geschreven door de hoofdonderwijzer van de katholieke jongensschool, meester Cornelis. In ’40 ging de pinksterkermis voor het eerst niet door. De inwoners van IJzendijke wachtten bange tijden.

Na de bevrijding werd de traditie snel terug opgepakt. De vierdaagse pinksterkermis, café La Porte d’Or maakt er tegenwoordig een zesdaagse van, is een fenomeen in de streek. Het bier vloeit rijkelijk, zoals dat heet. De vergelijking met Noord-Hollandse kermissen dringt zich op.

Petit Paris doet in het pinksterweekend zijn naam eer aan. De herinneringen buitelen over elkaar heen. De voorpret. Direct na school naar de markt, kijken naar de opbouw. De schommels voor hotel Hof van Koophandel, lefgozers gingen met die schuitjes tot in de nok. Touwtrekken, altijd prijs. Met de windbuks schieten op oh la la ansichten (zou dat nu nog ergens kunnen, ik denk van niet).

Vechten tegen de beer, ja echt waar! Daar viel niet tegen te winnen. Eén ferme klap van de beer, voorzien van bokshandschoenen, en je lag uitgestrekt in het zaagsel. Het gerucht ging later dat de kermis in IJzendijke het dier fataal was geworden. Het was, denk ik, fake news avant la lettre.

De hobbelehei – ik denk dat je het zo schrijft – was populair onder de jonkies. Pas ben ik erachter gekomen dat de echte naam ‘De Hobbelende Geit’ is. Wie de tros greep, mocht een rondje extra meehobbelen.

Bij de kassa van de autoscooter lag wel eens een stuiver of dubbeltje. Die had een zatlap de avond tevoren uit zijn portemonnee laten vallen. Het extraatje was voor vroege opstaanders.

Op maandag op de fiets naar de motorcross in het Mollekot, een knetterend festijn van blauwe benzinedampen en modderspatten. Dinsdag werd er altijd gekoerst, nu nog trouwens. En weer gingen de bloemen naar Toine van den Bunder, alias de Schicht van IJzendijke.

Pinsteren 2020. Het was stil op de Markt. De oliebollenkraam stond er in zijn uppie. Maar dat is een ander verhaal.

Foto boven: De kermis in IJzendijke is een fenomeen in de streek. Foto Peter Verdurmen

Beluister het gesprek dat Remco van Schellen van Omroep Zeeland met Peter had in Zeeland Wordt Wakker: