door Frans van de Velde

Hoe groot zou de oplage van de Provinciale Zeeuwsche Courant in 1954 zijn geweest, vijftien duizend? Ik weet het niet.

Wel weet ik dat de MAN-rotatiepers in Vlissingen er om zes uur ‘s morgens nog mee bezig was. Die kranten werden met vermoedelijk de enige bestelwagen die het bedrijf rijk was editie voor editie, eerst voor Tholen, de Bevelanden en Zeeuws-Vlaanderen, naar het station en de veerhaven in Vlissingen gebracht. Alles ging immers per  trein, veerboot en streekbus de provincie in. Alleen Midden-Zeeland zat met dammen plus spoorlijn aan elkaar. Op elk station werden kranten uitgeladen en verder vervoerd. Naar bezorgers, per fiets of bakfiets, en per streekbus op weg naar het volgende dorp. Tot en met Bergen op Zoom want Tholen en Sint Philipsland waren alleen via de brug over de Eendracht bereikbaar. De route naar Schouwen-Duiveland liep van Goes per bus naar het veer Wolphaartsdijk-Kortgene, per bus naar Katseveer en dan weer de boot naar Zierikzee. Zeeuws-Vlaanderen werd als grootste gebied waarschijnlijk ook al via Kruiningen-Perkpolder beleverd.

Door hoeveel handen werd elk pak kranten wel niet opgepakt? En hoe laat waren ze in Bruinisse, Hulst of Sint Philipsland? De lezer daar was vast wel tevreden als de ochtendkrant bij het middagmaal op de eettafel lag.

In februari 1954 werd het koud, erg koud. Havens en vaarwegen vroren dicht. Ook de trouwe veerboten lagen onwrikbaar aan de steigers. Mijn vader zag dat als aankomend directeur met lede ogen aan en haalde wat mensen bij elkaar. Het stoute plan ontstond om Noord-Beveland via het ijs op de Zandkreek van kranten te voorzien. Simpelweg door kranten op een ladder te binden en die met touwen voort te trekken. Veerman Kees Noordhoek uit Katseveer keurde vrijdagmorgen 5 februari de ijsdikte goed en zette naar eigen zeggen ‘een prachtige baan’ uit.

Bij laag water vertrokken ze, in een kwartiertje waren ze aan de overkant. Ik heb lang gedacht dat dit een echt waagstuk was geweest in de zware winter van 1963. De boekbrochure ‘De jaren vijftig’ van Uitgeverij Den Boer | De Ruiter bracht opheldering plus een leuke foto. De man rechts op de foto was mijn vader, net 32 jaren jong.

Foto: Frans van de Velde senior (rechts) trekt met vier anderen de ladder met kranten naar Noord-Beveland. Bron: ‘De jaren vijftig in Zeeland’. Uitgeverij Den Boer | De Ruiter, boekbrochure.

Beluister het gesprek dat Remco van Schellen van Omroep Zeeland met Frans had in ‘Zeeland wordt wakker’: